Nancy Olthoff schreef met ‘De achtbaantester’ haar debuutroman. Wij stelden haar een aantal vragen.
De achtbaantester is je debuutroman. Hoelang speelde je al met het idee voor dit verhaal en om dit in boekvorm uit te brengen?
Een roman schrijven was altijd al een vage fantasie van me, maar ik durfde niet. Deels omdat ik een vol hoofd en een volle agenda had door mijn werk als speechschrijver voor ministers en CEO’s, deels omdat ik doodsbang was dat het niks zou worden. Het is veiliger om te fantaseren dan in actie te komen, dat is trouwens een terugkerend thema in mijn roman. Tot ik een tijd geleden droomde dat ik een boek in mijn handen had. Het heette ‘De achtbaantester’. Toen ik het omdraaide om te kijken wie het had geschreven, bleek ik dat zélf te zijn.
Toen is het balletje, of beter gezegd de knikker, gaan rollen. (In de achtbaantester spelen knikkers en knikkerbanen een belangrijke rol.) Ik ging voor een korte cursus naar de Schrijversvakschool en vervolgens voor een tweejarige opleiding naar de Schrijversacademie, in het specialisatiejaar Romans en Korte Verhalen begon ik aan mijn manuscript.
Je boek is uitgegeven via uitgeverij Orlando. Heb je self-publishing overwogen?
Ik heb geen seconde nagedacht over zelf uitgeven, omdat ik het toetreden tot een agentschap en een uitgever zie als belangrijke filter en kwaliteitskeurmerk. Als een literair agent of uitgever het niet zou willen, zou het in mijn bureaula blijven liggen, dan ga ik er anderen niet mee vermoeien. Ik heb een hele hoge lat, misschien dat het daarom zo lang duurde voordat ik echt begon met schrijven.
Welke stappen heb je gezet in je zoektocht naar een uitgever?
Toen het manuscript af was (niet eerder!) heb ik het drie mensen laten lezen en hun feedback – voor zover ik dat wilde – verwerkt. Vervolgens huurde ik een corrector in, Rob Steijger. Hij heeft correcties voorgesteld, bijvoorbeeld woorden aan elkaar of los schrijven, en hij attendeerde me op mijn tik om dingen te veel uit te leggen. Vervolgens heb ik het nog één keer nagekeken en naar een literair agent gestuurd.
Eerst hoorde ik wekenlang niks, toen ik belde bleek dat ze het door een technische storing nooit hadden ontvangen. Na die eerste shock stuurde ik het nogmaals, en werd ik binnen een paar dagen gebeld met de vraag of ik naar Amsterdam wilde komen. Daar kreeg ik meteen een contract aangeboden. Ik kwam voor koffie, en dronk uiteindelijk bubbels met het hele agentschap. Het klikte meteen. Een van de meest euforische momenten in het hele boekavontuur! Het voelde vanaf toen als een achtbaanrit.
Een week later is het manuscript naar heel veel uitgevers gestuurd. Een paar waren meteen lyrisch, andere helemaal niet, en sommige vonden het verhaal mooi maar niet bij hun doelgroep passen. Ik heb koffiedates gehad om te kijken of het klikte met uitgevers en uiteindelijk voor Orlando gekozen. De uitgever heeft echt moeite gedaan om me binnen te halen, had een prachtige emotionele brief geschreven en raakte me met haar persoonlijke verhaal. Uiteindelijk draait het niet om wie het hoogste voorschot biedt, maar waar je het beste past.
Ik vind een kleine, onafhankelijke, eigenwijze uitgever heerlijk! Korte lijnen, teamwork, een stevige vinger in de pap. Af en toe knettert het, maar het resultaat is er dan ook naar.
Zitten er autobiografische elementen in ‘De achtbaantester’? Maakt dit het schrijven eenvoudiger of juist niet?
Gelukkig had ik tijdens het schrijven niet door hoeveel autobiografische elementen er in De achtbaantester zitten, dat kwam pas later. De hoofdpersoon is erg gepest, duwt verdriet en rouw weg, maar blijft altijd het speelse zien en fantaseren. Daar herken ik me wel in, ja. Hij is ‘een beetje anders’. Ik ben er van overtuigd dat we allemáál een beetje anders zijn. Omdat het verhaal zo uit mijn tenen kwam, moest het er uit. In een koortsachtige periode van een paar maanden heb ik alles op papier geknald. Daarna voelde ik me zo licht als een veertje. Beter dan therapie, haha!
Waar ben je tijdens het schrijven tegenaan gelopen? Welke lessen heb je geleerd?
Om eerlijk te zijn ging het als een speer toen ik eenmaal begon met schrijven. Ik denk dat bij mij de hindernissen allemaal daarvoor zaten, toen ik enorm met mijzelf worstelde omdat ik wel wílde schrijven, maar niet durfde. Ik was zo ongelooflijk kritisch op mezelf en vond alles wat ik schreef stom, plat, te begrijpelijk, te jolig, te nietszeggend, te dit of dat. Heel vermoeiend achteraf!
Het gekke is dat ik in mijn dagelijkse werk zelfverzekerd ben, maar als debutant was ik nogal wiebelig. Pas toen ik besloot om de drempel lager te leggen en eerst eens even wat cursussen te doen, kwam ik los. Het instapniveau lag soms wat laag omdat ik al bijna twintig jaar zakelijke teksten schrijf, maar de creatieve oefeningen zorgden ervoor dat ik met plezier fictie ging schrijven. Die zeikstem in me werd stil en ik kreeg er lol in. De belangrijkste les is dus geweest: leg die lat lager en schrijf!
Heb je tips waar anderen wat van kunnen leren?
Het hielp mij om niet alleen creatief te zijn, maar ook zakelijk. Ik las het boek ‘Alweer een bestseller’ van Paul Sebes, zodat ik meer wist over rechten, onderhandelingen, percentages en de weg naar een boek uitgegeven krijgen. Het boek is expres ontmoedigend, zodat alleen de écht gemotiveerde schrijvers er iets aan hebben. Want er zijn zoveel dromers en hobbyisten, die uiteindelijk de moeite niet willen doen. Fantaseren is makkelijker (daar herken ik mijn vroegere zelf in).
Daarnaast zou ik proberen vertegenwoordigd te worden door een literair agentschap. Ik zit zelf bij Marianne Schönbach, daar ben ik zeer enthousiast over. Ze behartigen mijn zaken, zijn een enorme steun en zorgen ervoor dat ik andere inspirerende schrijvers ontmoet. Heel professioneel én persoonlijk.
Een andere tip is misschien te voor de hand liggend, maar ik zeg het toch. We weten niet hoelang we hier op aarde hebben, het kan zomaar ineens afgelopen zijn. Als jij echt dat boek wil schrijven, zet er dan alles voor opzij en doe het. Consuminder, wees even wat minder sociaal, regel het thuis, zet je ertoe. Of kies ervoor om het niet te doen, maar maak een bewuste keuze en ga daarvoor stáán. Schrijf, leef, doe!
—–
Nancy, enorm bedankt voor je medewerking!
Bezoek voor meer informatie de website van Uitgeverij Orlando. Spreekt dit verhaal je aan? Word lid van Wryter en leer het beste verhaal te schrijven dat in je zit. Lees ook de interviews met Jeroen, Cécile en Rosemarijn.
