Benieuwd naar wat ghostwriting (of ghost-schrijven) is en of het iets voor jou is? In deze blog geef ik je een kort overzicht om je inzicht te geven in deze, soms controversiële, tak van de schrijfwereld.
Ghostwriting is kort en bondig het “schrijven voor en in naam van een ander”. De kost verdienen als schrijver is ronduit lastig. De mogelijkheid van ghostwriting als aanvulling op je persoonlijke schrijfactiviteiten is dan het overwegen waard.
Ghostwritten materiaal is overal
Jezelf in de markt zetten als schrijver is belangrijk. Soms is het nuttig om een gezichtsloze (en potentieel lucratieve) persoonlijkheid aan te nemen en je over te geven aan de kunst van ghostwriting. Ghostwriting vind je in bijna elke schrijfsector terug:
- Dat gepolijste bedrijfsmanifest in het jaarverslag, zogenaamd van de CEO: geschreven door ghostwriters.
- De blog over een nieuwe technologie die zojuist is geïntroduceerd door de technisch directeur van een chipbedrijf: ghostwritten.
- Die gewaagde strandroman die de grenzen van de erotiek verlegt in stomende nieuwe richtingen: geschreven door ghostwriters.
- De memoires van een beroemde muzikant, compleet met verhalen over schandalig gedrag: geschreven door ghostwriters.
Je kunt ghostwriting vinden in non-fictie- en in fictie. Overal waar het geschreven woord verschijnt en vloeiend en vaardig schrijven nodig is, is er een kans voor een ghostwriter.
Boeken als ‘Gijp’ en ‘Kieft’ zijn niet door de heren zelf geschreven. De ghostwriter verdient er een boterham aan. Zo gaat het vaak met een verhaal van een zakenman, beroemdheid, politicus of andere opmerkelijke figuur. Het bedrag dat je kunt verdienen hangt af van het expertiseniveau dat aan het project wordt toegekend en de status van de uitgever.
Betaling voor artikelen, technische perspectieven, persoonlijke verhalen en andere content is overal te vinden. Goedbetaalde optredens zijn vaak die waarvoor achtergrondkennis van de onderwerpen vereist is, zoals medisch, juridisch, techniek, elektronica en wetenschap.
Schrijven in naam van…
Mocht je denken dat ghostwriting op de een of andere manier niet ‘echt schrijven’ is, wil je misschien nog een keer kijken. Er zijn tal van bedrijven die ghostwriters inhuren voor van alles, van memoires tot scenario’s tot commerciële e-books.
Als er een niche is waar je bijzonder goed in bent – zoals het uitwerken van scenario’s vanuit een kale synopsis of het begrijpen van ingewikkeld technisch jargon – kan dit een inkomstengenerator zijn. Bijzonder handig voor die periodes waarin je inkomstenstroom enigszins opdroogt.
Mogelijk moet je een verklaring ondertekenen waarin staat dat je nooit aan iemand zult vertellen dat jij het stuk hebt geschreven. Je kunt met belachelijke deadlines te maken krijgen, vooral voor projecten waarbij een populaire reeks boeken betrokken is. Het kan enorm uitdagend zijn. Er is ook iets opwindends aan krankzinnige deadlines onder ogen zien en in naam van iemand anders schrijven.
Ghostwriting als beroep
Halverwege tussen echt ghostwriting en gecrediteerd schrijven vind je de ghostwriters, die vermeld worden als coauteurs. Wees getuige van de reeks bestsellers van James Patterson waarin Patterson samenwerkt met schrijvers die het meeste schrijfwerk doen. In ruil staan hun namen op de covers van de romans. Het is een sjabloon dat heeft geresulteerd in een enorm succesvol schrijfimperium voor Patterson.
De ideeën en personages zijn van Patterson. De boeken komen tot stand door een aantal gesprekken tussen Patterson en de ghostwriter. Het overgrote deel van het schrijven wordt gedaan door de coauteurs. Als je een bekende ghostwriter gaat worden, is een boek met je naam erop met iemand die zo succesvol is als Patterson een pluspunt.
Patricia Mulcahy vertelt hoe het was om een project aan te nemen over de muzikale prestaties van Quincy Jones. “Ik weet precies hoe ik een manuscript moet redigeren en vormgeven, maar ik ben nog nooit gevraagd om er een te schrijven. Dit was een radicaal nieuw perspectief voor me.”
Het project resulteerde in de release van Q: De autobiografie van Quincy Jones. Dit bleek enorm lonend te zijn en moedigde Mulcahy aan om een freelancecarrière te beginnen. “Werken aan Q was pas mijn tweede freelanceopdracht. Hoewel ik betwijfelde dat veel toekomstige opdrachten net zo leerzaam, vermoeiend, inspirerend en gewoon leuk zouden zijn, besloot ik het erop te wagen om solo te vliegen.”
Aan de slag als ghostwriter
Je contactenlijst en netwerkvaardigheden zijn van vitaal belang als je een carrière als schrijver opbouwt, zelfs als die carrière zich nog in de beginfase bevindt. Binnen je netwerk liggen mogelijkheden voor ghostwriting te wachten om ontdekt te worden. Praat met mensen met wie je hebt gewerkt en leer over hun ambities.
Misschien heb je projecten gedaan voor een ICT-bedrijf en heeft een van hun programmeurs hulp nodig bij het schrijven van een boek over een nieuwe objectgeoriënteerde taal.
Misschien heb je marketingmateriaal gemaakt voor een bedrijf dat zich bezighoudt met biologische voedselproductie en willen ze zichtbaarheid op de markt krijgen met een boek over duurzaam voedsel. Of misschien heeft een van je vrienden van de universiteit een roman in de maak en heeft een ghostwriter nodig om het verhaal op te poetsen.
Voorwaarden
Welke invalshoek je ook kiest om een ghostwriting-project te lanceren, leg de voorwaarden van de overeenkomst van tevoren vast. Je kunt waarschijnlijk elk type overeenkomst aanpassen dat je gebruikt voor je freelance werk.
Zorg er voor dat de voorwaarden duidelijk zijn. Vooral met betrekking tot het aantal woorden, deadlines, auteurstegoed en betaling. Royalty’s maken meestal geen deel uit van deze overeenkomsten. Ze zijn meestal op basis van uurtarief.
Er zijn bureaus in overvloed die projecten matchen met schrijvers. Ze hebben een stal vol schrijvers klaar taan om in boekprojecten te stappen met potentiële auteurs die door het bureau worden gevraagd.
Hoewel deze aanpak een opstap naar werk kan zijn, brengt ze ook dilemma’s met zich mee. Dergelijke bureaus wijzen niemand met geld af, ongeacht de kwaliteit van het boekidee of de kwalificaties van de klant. Dit kan je als schrijver in een moeilijke positie brengen. Het wordt dan jouw taak om een slecht ingekaderd idee – of een echt slecht idee – om te zetten in een respectabel werk.
Ethische grenzen
In een artikel in Forbes kwamen de volgende vragen aan de orde: “Is het verkeerd om een ghostwriter te gebruiken? Is het verkeerd om een ghostwriter te zijn?”
Het antwoord: “Samenwerking met een professionele schrijver is een prachtig concept. Het is een enorm effectieve manier om de denkwijze van een leider om te zetten in woorden die interessant zijn voor lezers. Professionele schrijvers maken het materiaal memorabel en aantrekkelijk om te delen. In de wereld van communicatie is het een uiterst waardevolle service, of het nu gaat om een boek, een artikel of een toespraak.”
Echter, ghostwriting, als het gaat om het creëren van materiaal zonder de deelname van de vertegenwoordigde auteur, of zonder te onthullen dat hij een ghostwriter heeft gebruikt, is een vreselijk idee. Vooral als niet-transparante ghostwriting wordt gebruikt om het imago of merk van een leider of publieke figuur te promoten.
Je veelzijdigheid uitbreiden
De rol van een sessiemuzikant is vergelijkbaar met de rol van de ghostwriter. De sessiemuzikant moet het vermogen en de veelzijdigheid hebben om in verschillende soorten projecten te stappen. Hij of zij moet zich snel aanpassen aan de uitdagingen en eersteklas muziek produceren.
Er is veel vraag naar muzikanten met vaardigheden in meerdere muziekgenres. Ze moeten het vermogen hebben om snel in een onbekend of nieuw muziekstuk te springen en precies de juiste geluiden toevoegen om het werk te verbeteren. Evenzo is er in de uitgeverswereld vraag naar schrijvers die meerdere stijlen kunnen schrijven.
Je moet je ego onder controle houden. En je moet je op je gemak voelen dat iemand anders wordt credits krijgt voor jouw werk. Dan kan ghostwriting een manier zijn om je vaardigheden uit te breiden, je te wagen aan verschillende vormen van schrijven en geld te verdienen.
Misschien geniet je zelfs van de vrijheid om verschillende onderwerpen te onderzoeken. Je kunt mensen in de kunst en het bedrijfsleven ontmoeten en je schrijfvaardigheden aanscherpen terwijl je wordt betaald om iets te doen dat veel mensen zouden willen: geld verdienen door woorden te pennen.
Laatste update 2 March 2023 door Edwin